โรคของนก (นกสัตว์เลี้ยง เช่น นกมาคอว์, นกแอฟริกัน เกรย์, นกเลิฟเบิร์ด, นกฟอร์พัส, นกหงส์หยก)

โรคของนกที่พบบ่อย และวิธีดูแลนกให้สุขภาพดีอยู่เสมอ

นกเป็นสัตว์เลี้ยงที่มีเสน่ห์ ฉลาด และรักเจ้าของมาก แต่เจ้าของหลายคนอาจยังไม่รู้ว่า โรคในนก เป็นสิ่งที่พบได้บ่อย และหากละเลยอาจทำให้นกอ่อนแอหรือเสียชีวิตได้ บทความนี้ U.LEK ขอพาทุกคนมาทำความรู้จักกับโรคยอดฮิตในนกเลี้ยง เช่น Macaw, African Grey, Lovebird, Forpus และ Budgerigar (หงส์หยก) พร้อมแนวทางสังเกตและป้องกันอย่างถูกวิธี เพื่อให้นกของคุณแข็งแรงและอยู่กับเราไปนาน ๆ

1. โรคระบบทางเดินหายใจ (Respiratory Disease)

ลักษณะของโรค:
เกิดจากเชื้อแบคทีเรียหรือเชื้อรา (Aspergillus, Chlamydia psittaci) มักมาจากฝุ่นในกรง อาหารอับชื้น หรืออากาศไม่ถ่ายเท

อาการที่สังเกตได้:
- หายใจเสียงดังหรือหอบ
- จาม มีน้ำมูก หรือคราบรอบรูจมูก
- ขนยุ่ง ตัวซึม ไม่ค่อยส่งเสียง

สายพันธุ์เสี่ยง:
นกแอฟริกัน เกรย์: มีโพรงจมูกยาวและไวต่อฝุ่น
นกมาคอว์: โครงสร้างโพรงอากาศซับซ้อน หากอากาศไม่ถ่ายเทจะเกิดเชื้อราได้ง่าย

วิธีป้องกัน:
- ทำความสะอาดกรงทุกวัน
- หลีกเลี่ยงวัสดุรองกรงที่มีฝุ่นมาก
- ให้นกอาบน้ำหรือพ่นละอองน้ำเพื่อลดฝุ่น

2. โรคพีบีเอฟดี (PBFD Psittacine Beak and Feather Disease)

ลักษณะของโรค:
ไวรัสที่ทำลายขนและจะงอยปาก พบมากในนกตระกูล Psittacine เช่น Lovebird, Cockatoo, African Grey เป็นโรคที่ติดต่อกันได้ง่ายผ่านขนหรือมูล

อาการที่สังเกตได้:
- ขนร่วงบริเวณคอ หน้าอก หรือไม่มีสี
- ขนขึ้นใหม่ผิดรูป
- จะงอยปากแตกหรือโตผิดรูป
- ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ ติดเชื้อแทรกซ้อนได้ง่าย

สายพันธุ์เสี่ยง:
นกเลิฟเบิร์ด: เป็นสายพันธุ์ที่พบโรคนี้บ่อยที่สุด
นกค็อกคาทู: ติดเชื้อแล้วมีอาการรุนแรง
นกแอฟริกัน เกรย์: มีความไวต่อเชื้อไวรัสชนิดนี้สูง

วิธีป้องกัน:
- กักนกใหม่ก่อนเข้ากรงรวม 30 วัน
- หลีกเลี่ยงการซื้อนกจากแหล่งที่ไม่น่าเชื่อถือ
- ล้างอุปกรณ์ด้วยน้ำยาฆ่าเชื้ออย่างสม่ำเสมอ

3. โรคอุจจาระร่วง / ลำไส้อักเสบ (Diarrhea / Enteritis)

ลักษณะของโรค:
เกิดจากอาหารบูด น้ำไม่สะอาด หรือเชื้อแบคทีเรียในลำไส้ เช่น E. coli หรือ Salmonella

อาการที่สังเกตได้:
- อุจจาระเหลว สีเขียวหรือขาวผิดปกติ
- ขนรอบก้นเปียกเลอะ
- ซึม กินน้อย

สายพันธุ์เสี่ยง:
นกหงส์หยก: ระบบขับถ่ายไวมาก หากน้ำหรืออาหารไม่สะอาดจะท้องเสียได้ง่าย
นกเลิฟเบิร์ด และ นกฟอร์พัส: อาจท้องเสียได้ หากเปลี่ยนอาหารเร็วเกินไป
นกมาคอว์: หากได้รับผลไม้เปรี้ยวหรืออาหารหมัก จะมีภาวะลำไส้อักเสบได้

วิธีป้องกัน:
- เปลี่ยนน้ำและอาหารใหม่ทุกวัน
- หลีกเลี่ยงผลไม้หมักหรืออาหารค้าง
- ให้อาหารสะอาด เช่น ธัญพืช เมล็ดข้าวฟ่าง ข้าวโอ๊ต
- เสริมโปรไบโอติกช่วยปรับสมดุลลำไส้

4. โรคขาดวิตามิน (Nutritional Deficiency)

ลักษณะของโรค:
เกิดจากการให้อาหารไม่สมดุล เช่น ให้เมล็ดพืชเพียงอย่างเดียว โดยไม่มีผัก ผลไม้ หรืออาหารเสริม

อาการที่สังเกตได้:
- ขนไม่เงา สีจืด หรือขนร่วง
- เท้าแตก มีแผล
- อ่อนแรง ไม่ค่อยร้องหรือบินน้อย

สายพันธุ์เสี่ยง:
นกหงส์หยก: มักขาดวิตามิน A จากการกินเมล็ดพืชล้วน
นกเลิฟเบิร์ด และ นกคอกคาทีล: มักขาดวิตามิน E และแคลเซียม
นกแอฟริกัน เกรย์: มีแนวโน้มขาดแคลเซียมสูง ทำให้กระดูกเปราะ

วิธีป้องกัน:
- ให้อาหารที่หลากหลาย เช่น ผักใบเขียว แครอท แอปเปิล ธัญพืชหลากชนิด
- ใช้อาหารสำเร็จรูปที่มีวิตามินและแร่ธาตุครบ
- เสริมแคลเซียมหรือวิตามินรวมตามคำแนะนำของสัตวแพทย์

5. โรคอ้วนในนก (Obesity in Birds)

ลักษณะของโรค:
เกิดจากการให้อาหารที่มีไขมันสูงเกินไป เช่น เมล็ดทานตะวันหรือถั่ว และนกไม่ได้ออกกำลังกายเพียงพอ

อาการที่สังเกตได้:
- นกบินไม่คล่อง หอบง่าย
- มีก้อนไขมันสะสมที่ท้องหรือหน้าอก
- ซึมและไม่ค่อยเล่น

สายพันธุ์เสี่ยง:
นกคอกคาเทล และ นกเลิฟเบิร์ด: เป็นนกที่ชอบกินเมล็ดทานตะวันมาก จึงอ้วนง่าย
นกมาคอว์: ชอบกินถั่ว หากเลี้ยงในพื้นที่จำกัดจะเคลื่อนไหวน้อย มีแนวโน้มอ้วนง่าย
นกแอฟริกัน เกรย์: หากไม่ได้ออกกำลังจะเกิดโรคไขมันพอกตับ (Fatty Liver Disease) ได้

วิธีป้องกัน:
- จำกัดอาหารไขมันสูง
- ให้นกได้ออกกำลังกาย เช่น ปีนบันได เชือก หรือเล่นของเล่น
- ใช้ของเล่นกระตุ้นการเคลื่อนไหวและจิตใจ

เคล็ดลับดูแลนกให้ปลอดโรค

การเลี้ยงนกให้สุขภาพดี เริ่มจากความสะอาดและอาหารที่ถูกต้อง ควรทำความสะอาดกรงและภาชนะอาหารทุกวัน สังเกตพฤติกรรมของนกเสมอ หากซึม ขนยุ่ง หรือไม่ร้อง ควรรีบพาไปพบสัตวแพทย์ การตรวจสุขภาพประจำปีช่วยป้องกันโรคได้ตั้งแต่ระยะเริ่มต้น และอย่าลืมเลือกอาหารที่มีคุณภาพ มีวิตามินครบ เพื่อเสริมภูมิคุ้มกันให้นกแข็งแรงอยู่เสมอ

คำแนะนำเพิ่มเติมจาก U.LEK

U.LEK Pet Food พัฒนาอาหารนกจากวัตถุดิบธรรมชาติ เช่น ธัญพืช และโปรตีนจากพืช พร้อมสูตรเฉพาะสำหรับแต่ละสายพันธุ์ เช่น Lovebird, Cockatiel, Budgerigar, Macaw และ African Grey ที่เสริมวิตามินและแร่ธาตุครบถ้วน ช่วยบำรุงขน ระบบภูมิคุ้มกัน และสุขภาพโดยรวมของนกให้แข็งแรงยาวนาน

"เพราะสุขภาพของนก เริ่มต้นจากอาหารที่ดี และความใส่ใจของผู้เลี้ยงทุกวัน"